Border collie to pies o ogromnym temperamencie i wesołym usposobieniu. Zaskakuje jego podwójna natura: w pracy ze stadem jest stanowczy, a wobec właściciela – uległy i oddany. Przyjacielski i łagodny, nie nadaje się na stróża. Nie jest agresywny w stosunku do ludzi. W liniach pracujących zdarzają się osobniki mniej ufne, ale wynika to raczej ze specyfiki ich zajęć, a nie z wad charakteru.
W stosunku do pobratymców jest tolerancyjny i nie wszczyna bójek. Chętnie się bawi z psami, które dorównują mu kondycją. Słabsze od siebie zwykle ignoruje. Potrzebuje bliskiego kontaktu z właścicielem. Opiekuńczy i cierpliwy, doskonale się sprawdzi jako towarzysz dziecięcych zabaw. Wylewność w okazywaniu uczuć i chęć ciągłego przebywania z właścicielem mogą być jednak męczące, dlatego trzeba się z tym liczyć, podejmując decyzję o kupnie psa tej rasy.
Border collie musi mieć zajęcie. Ma wysokie wymagania, którym niełatwo sprostać. Potrzebuje dużo ruchu, połączonego z wykonywaniem konkretnych zadań. Najdłuższy spacer nie jest w stanie go zmęczyć, konieczny jest również wysiłek umysłowy. Pozostawiony sam sobie nawet na dużym terenie będzie się nudził, co może skutkować nieposłuszeństwem, skłonnością do ucieczek i niszczeniem rzeczy.
Silny instynkt pasterski sprawia, że pies tej rasy usiłuje zaganiać wszystko, co się rusza – ptaki, ludzi i samochody na ulicy. W ruchliwych miejscach lepiej więc go prowadzić na smyczy.